Καταδίκη της Ελλάδας για τα Θρησκευτικά από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων
Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είχαν προσφύγει τον Ιανουάριο του 2018 γονείς δύο μαθητριών από τη Μήλο και τη Σίφνο, που ισχυρίστηκαν ότι εάν ήθελαν να απαλλαγούν οι κόρες τους από το μάθημα των Θρησκευτικών έπρεπε να δηλώσουν ότι δεν ήταν Χριστιανές Ορθόδοξες, δηλώσεις μάλιστα που θα τηρούνταν στα σχολικά αρχεία.
Με τη χθεσινή απόφασή του, το ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) έκρινε ότι το σύστημα απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ελλάδα παραβιάζει το θεμελιώδες δικαίωμα στην εκπαίδευση σε συνδυασμό με το θεμελιώδες δικαίωμα στην ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας.
Το κράτος υποχρεώνεται να καταβάλει 8.000 ευρώ αποζημίωση για ηθική βλάβη σε κάθε μαθήτρια που προσέφυγε στο ΕΔΔΑ (και τους γονείς τους) καθώς και το ποσό των 6.566,52 ευρώ για δικαστικά έξοδα.
Στην ανακοίνωση της γραμματείας του ΕΔΔΑ αναφέρεται: «Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι Αρχές δεν έχουν δικαίωμα να υποχρεώνουν πολίτες να αποκαλύπτουν τις πεποιθήσεις τους.
Ωστόσο, το ισχύον σύστημα στην Ελλάδα για την απαλλαγή των παιδιών από το μάθημα των Θρησκευτικών επιβάλλει στους γονείς να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση λέγοντας ότι τα παιδιά τους δεν είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι.
Αυτή η προϋπόθεση επιβάλλει ένα απαράδεκτο βάρος στους γονείς, να αποκαλύψουν πληροφορίες, από τις οποίες θα μπορούσε να προκύπτει ότι οι ίδιοι και τα παιδιά τους έχουν ή δεν έχουν συγκεκριμένη θρησκευτική πεποίθηση.
Επιπλέον, αυτό το σύστημα θα μπορούσε επίσης να αποτρέψει τους γονείς να υποβάλουν αίτηση εξαίρεσης, ιδίως σε μια περίπτωση όπως των προσφευγόντων που ζουν σε μικρά νησιά όπου η μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού ανήκει σε συγκεκριμένο θρήσκευμα και ο κίνδυνος του στιγματισμού είναι πολύ σοβαρότερος».
Κατά της απόφασης μπορεί να στραφεί η Ελλάδα εντός 3 μηνών, ζητώντας κρίση από το τμήμα Μείζονος Συνθέσεως του ΕΔΔΑ.
Να σημειωθεί ότι πρόσφατα η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε, κατά πλειοψηφία, ότι πρέπει να επιδιώκεται η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης και ότι το μάθημα αυτό απευθύνεται αποκλειστικά στους Ορθόδοξους Χριστιανούς μαθητές.
Το ΣτΕ επεσήμανε λοιπόν ότι οι ετερόδοξοι, αλλόθρησκοι ή άθεοι μαθητές έχουν δικαίωμα πλήρους απαλλαγής από το μάθημα με την υποβολή σχετικής δήλωσης, η οποία θα μπορούσε να γίνει με μόνη την επίκληση λόγων θρησκευτικής συνείδησης.
Εν αναμονή της συμμόρφωσης του υπουργείου Παιδείας τόσο στην απόφαση του ΣτΕ όσο και στη χθεσινή του ΕΔΔΑ, η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως δήλωσε σχετικά:
Το Υπουργείο θα επεξεργαστεί και θα αντιμετωπίσει, με τρόπο συνεκτικό, όλα τα ζητήματα που εγείρονται από τις πρόσφατες σχετικές αποφάσεις των Δικαστηρίων. Στο πλαίσιο αυτό, αυτονοήτως θα τροποποιηθούν και οι ρυθμίσεις που αφορούν στο πρόγραμμα σπουδών των Θρησκευτικών και στον τρόπο απαλλαγής από το μάθημα, ώστε να είναι απόλυτα συμβατές με το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο καθώς και με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Νίκη Κεραμέως, Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων