Απτικό ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό

Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) υλοποιεί την Πράξη με τίτλο «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» – Οριζόντια Πράξη και κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5001313, ΣΑΕ 2016ΣΕ34510090, Άξονες Προτεραιότητας 6, 8, 9, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020», που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και Εθνικούς πόρους. Στο πλαίσιο του Υποέργου 5 προβλέπεται η ανάπτυξη απτικού ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού για μαθητές/ήτριες με προβλήματα όρασης.

Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό και καινοτόμο εκπαιδευτικό υλικό επικοινωνίας και εννοιολογικής δόμησης που αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αλλά και η διεθνής ερευνητική δραστηριότητα καταδεικνύει πως ελάχιστες χώρες, διεθνώς, έχουν αναπτύξει παρόμοιο υλικό. Το εν λόγω υλικό αποσκοπεί: α) στην υποστήριξη των μαθητών/τριών, των εκπαιδευτικών και όλων των εμπλεκομένων στην εκπαίδευση μαθητών με τυφλοκώφωση, με πολλαπλές αναπηρίες και σοβαρά προβλήματα όρασης με στόχο την ανάπτυξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων μέσω της επιλογής συστημάτων εναλλακτικής επικοινωνίας-απτικής νοηματικής για τη δημιουργία του κατάλληλου εκπαιδευτικού και επικοινωνιακού περιβάλλοντος και β) στην προώθηση της ισότητας στην εκπαίδευση μέσω χρήσης εναλλακτικών συστημάτων επικοινωνίας και δημιουργίας ενός προσβάσιμου επικοινωνιακού εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, ώστε ο/η μαθητής/τρια να μπορεί να μαθαίνει και να εκφράζει τις επιθυμίες, τις ανάγκες και τις επιλογές του/της.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που προτείνεται θεμελιώνεται πάνω στους βασικούς πυλώνες της σωματογνωσίας και της απτικής νοηματικής επικοινωνίας και διαρθρώνεται σε 14 βασικές θεματικές ενότητες (το σώμα μου, τα αντίθετα, ατομική υγεία, τα ρούχα, κανόνες φαγητού, η διατροφή, τα συναισθήματα, η τάξη μας, η γειτονιά μας, η οικογένεια, τα παιχνίδια, τα ώα, τα μέσα μεταφοράς, ο καιρός αλλάζει).

Κάθε έννοια έχει παραχθεί σε 3 απτικές μορφές:

ξύλινη μήτρα, με σκοπό τη διττή χρήση της ως μήτρας και ως επικοινωνιακού απτικού παιχνιδιού (ενσφήνωμα)

απτική εικόνα (piaf)

απτική εικόνα (thermoform)

Με αυτόν τον τρόπο παράγεται ένα εξειδικευμένο, προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό εννοιολογικής δόμησης και εμπλουτισμού του λεξιλογίου για την ανάπτυξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων και παράλληλα πρόκειται για ένα καθολικά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό υλικό που είναι πολυεπίπεδα προσβάσιμο από μαθητές/τριες με σοβαρά προβλήματα όρασης, πολλαπλές αναπηρίες και τυφλοκώφωση.

Για κάθε έννοια προτείνονται βιωματικές και πολυαισθητηριακές διαθεματικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, δομημένες και οργανωμένες σε ένα σταθερό και επαναλαμβανόμενο σχήμα, οι οποίες ενισχύουν την εννοιολογική δόμηση και τη διεύρυνση του επικοινωνιακού λεξιλογίου. Για την αξιοποίηση του υλικού έχει ολοκληρωθεί οδηγός εκπαιδευτικού με συγκεκριμένες δραστηριότητες και προτάσεις αξιοποίησής του, ο οποίος διατίθεται ύστερα από έγκριση του ΥΠΑΙΘ στα σχολεία και είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα της Πράξης https://prosvasimo.iep.edu.gr/Books/.

Επισημαίνεται πως το εν λόγω υλικό θα διατεθεί μέχρι τέλος Οκτωβρίου 2022 στις σχολικές μονάδες της χώρας που φοιτούν μαθητές/τριες με τις συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Για την επιπρόσθετη υποστήριξη των εκπαιδευτικών θα υλοποιηθεί σχετική ενημερωτική-επιμορφωτική δράση από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

Στο πλαίσιο του ίδιου υποέργου αναπτύχθηκε διαδραστικό εκπαιδευτικό υλικό και πολυμεσική εφαρμογή για την εκπαίδευση μαθητών/τριών με προβλήματα όρασης στην κινητικότητα, τον προσανατολισμό και την αυτόνομη διαβίωση, η οποία συνοδεύεται από οδηγό εκπαιδευτικού που διατίθεται δωρεάν στους/στις εκπαιδευτικούς της χώρας που έχουν την ευθύνη για την εκπαίδευση των εν λόγω μαθητών/τριών. Το εκπαιδευτικό υλικό/διαδικτυακή εφαρμογή για την κινητικότητα και τον προσανατολισμό είναι διαθέσιμο στο σύνδεσμο https://prosvasimo.iep.edu.gr/apps/P421_full/arxiki.html και ο οδηγός εκπαιδευτικού «Εκπαίδευση τυφλών μαθητών και μαθητριών στην κινητικότητα, στον προσανατολισμό και σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης» στο σύνδεσμο https://prosvasimo.iep.edu.gr/el/vivlia-eidikhs-agwghs-2020